Polskie filtry dla narzędzi blokujących reklamy to kluczowy element współczesnego cyberbezpieczeństwa w Polsce – zapewniają ochronę przed inwazyjnymi treściami, szkodliwymi domenami i śledzeniem na polskojęzycznych stronach. Ponieważ globalne listy skupiają się głównie na treściach anglojęzycznych, lokalne filtry powstały dzięki współpracy społeczności użytkowników i entuzjastów bezpieczeństwa, wypełniając lukę ochrony na krajowych witrynach. Niniejszy przewodnik pokazuje, jak zainstalować, skonfigurować i zoptymalizować polskie filtry w uBlock Origin – otwartoźródłowym blokerze treści znanym z wysokiej wydajności i niskiego zużycia zasobów.
Ekosystem polskiego blokowania reklam – historia i znaczenie
Pionierem był projekt niecko.pl/adblock przygotowany dla Adblock Plus, zakończony w grudniu 2011 roku. Przerwę w utrzymaniu lokalnych filtrów wypełnił zespół CertyficateIT, który rozszerzył i unowocześnił reguły, odpowiadając na dynamicznie zmieniający się krajobraz polskich reklam i nadużyć. Praca CertyficateIT została doceniona przez Gorhilla (twórcę uBlock Origin), który wbudował oficjalne polskie filtry bezpośrednio w rozszerzenie.
Dlaczego dedykowane polskie listy są potrzebne na rodzimych stronach:
- lokalne sieci reklamowe – duże portale (Onet.pl, WP.pl, Interia, TVN) korzystają z własnych mechanizmów emisji reklam, odmiennych od globalnych rozwiązań;
- specyficzne kampanie nadużyć – oszustwa finansowe, phishing, złośliwe pobrania i scamy celowane w polskich użytkowników;
- unikalne formaty RODO/cookies – komunikaty o zgodach mają lokalne wzorce i struktury kodu, wymagające dedykowanych reguł.
Główne zasoby i projekty polskich filtrów
Krajobraz filtrów jest dojrzały i zróżnicowany. Oto najważniejsze projekty wraz z ich przeznaczeniem:
| Projekt | Zakres | Utrzymanie | Kluczowe atuty |
|---|---|---|---|
| MajkiIT / polish-ads-filter | Reklamy i reguły ogólne | CertyficateIT | Oficjalne polskie filtry wbudowane w uBlock Origin, dokumentacja, instrukcje, Issue Tracker |
| KAD – Przekręty | Oszustwa, phishing, fałszywe sklepy | Współpraca z CERT Polska, KNF, legalniewsieci.pl | Blokuje także strony przekierowujące, szybkie reagowanie na zgłoszenia |
| Polish Annoyance Filters | Elementy irytujące (pop‑upy, widżety, powiadomienia) | FiltersHeroes | Regularne aktualizacje, integracja z RODO‑Ciasteczkowymi |
| Polski Antyirytujący Dodatek Specjalny | Usuwanie „pozostałości” po ukrytych elementach | FiltersHeroes | Uzupełnia filtry kosmetyczne, poprawia estetykę stron |
| Polska Ciasteczkowa Zgoda | Automatyczna obsługa banerów cookies/RODO | hawkeye116477 | Rozszerzenie dla Firefox i Chrome, działa obok uBO |
Strona majkiit.github.io/polish-ads-filter udostępnia interaktywną tabelę filtrów z podziałem na kategorie i instrukcje instalacji dla Firefox, Chrome/Chromium i AdGuard.
Instrukcja instalacji i konfiguracji uBlock Origin
Poniżej znajdziesz skrócone kroki instalacji i dodania polskich filtrów w Firefox (rekomendowane z uwagi na pełne wsparcie funkcji):
- Otwórz menedżer dodatków w Firefox, wyszukaj uBlock Origin i kliknij „Zainstaluj”.
- Włącz działanie w oknach prywatnych, jeśli chcesz ochrony także w trybie prywatnym.
- Kliknij ikonę uBlock Origin → koło zębate → karta „Listy filtrów”.
- Przewiń do „Niestandardowe” i zaznacz „Import”, aby odsłonić pole wklejania URL.
- Wklej adres polskiej listy (np. https://raw.githubusercontent.com/MajkiIT/polish-ads-filter/master/polish-adblock-filters/adblock.txt) i zapisz.
- Upewnij się, że w „Regiony, języki” włączone są polskie listy oraz aktywna jest opcja Auto-update filter lists.
Dla pełniejszej ochrony rozważ dodanie kilku sprawdzonych polskich list:
- Oficjalne polskie filtry reklam – reguły blokujące banery, pop‑upy i wideo‑reklamy na WP/Onet/Interia;
- Polish Annoyance Filters – ukrywanie elementów irytujących, w tym zintegrowanych reguł RODO/cookies;
- KAD – Przekręty – ochrona przed phishingiem, fałszywymi sklepami i subskrypcjami SMS;
- Polski Antyirytujący Dodatek Specjalny – eliminacja pustych ramek po ukrytych komponentach.
Nie dodawaj zbyt wielu list naraz – nadmiar może powodować kolizje reguł i problemy z ładowaniem stron.
W Chrome/Chromium wdrażanie Manifest V3 ogranicza możliwości uBO. Jeśli napotkasz braki funkcjonalne, rozważ poniższe alternatywy:
- Firefox – pełne wsparcie funkcji uBlock Origin bez ograniczeń MV3;
- Przeglądarki alternatywne – np. Brave, Arc, Opera, w których wymuszanie MV3 może być łagodniejsze;
- uBlock Origin Lite – wariant dostosowany do MV3, choć z ograniczeniami względem pełnej wersji.
Kategorie i typy polskich filtrów
Filtry reklam i zawartości komercyjnej
Reguły blokujące banery, pop‑upy, pre‑/post‑roll na portalach takich jak wp.pl i onet.pl. Oficjalne polskie filtry są zoptymalizowane i wbudowane w uBlock Origin, więc podstawowa ochrona działa od razu.
Uwzględniają złożone integracje reklamowe (np. Grupa WP, player.pl), gdzie potrzebne są reguły wykraczające poza samo blokowanie adresów URL.
Filtry RODO i ciasteczek
Obsługują banery cookies i zgody GDPR na polskich stronach o niestandardowych strukturach. Reguły RODO‑Ciasteczkowe są częścią Polish Annoyance Filters – nie dodawaj ich podwójnie. Dodatkowo możesz skorzystać z rozszerzenia Polska Ciasteczkowa Zgoda.
Filtry elementów irytujących
Ukrywają newslettery, widżety społecznościowe, powiadomienia push i inne rozpraszacze. Filtry kosmetyczne CSS i proceduralne odciążają przeglądarkę i poprawiają wygodę korzystania z witryn.
Filtry bezpieczeństwa – KAD – Przekręty
KAD – Przekręty blokuje phishing (w tym klony stron banków), fałszywe sklepy oraz witryny z malware/ransomware. Unikalnie obejmuje także „strony przekierowujące”, które maskują finalną lokalizację oszusta.
Filtry prywatności i śledzenia
Uzupełniają globalne listy (np. EasyPrivacy) o reguły specyficzne dla polskich platform analitycznych i pikseli śledzących, podnosząc poziom prywatności.
Konfiguracja zaawansowana i najlepsze praktyki
Włączanie trybu zaawansowanego
W ustawieniach uBO zaznacz „I am an advanced user”. Odblokujesz dynamiczne filtrowanie i własne reguły, zyskując precyzyjną kontrolę nad treścią.
Optymalizacja wydajności
Aby zredukować zużycie zasobów – zwłaszcza na słabszym sprzęcie – zastosuj te techniki:
- wyłącz „Parse and enforce cosmetic filters” – mniejsze zużycie pamięci i CPU;
- włącz „Ignore generic cosmetic filters” – ogranicza narzut filtrów ogólnych podczas długich sesji;
- ogranicz liczbę aktywnych list – zostaw tylko te, które realnie wykorzystujesz.
Dynamiczne filtrowanie
„Medium mode” domyślnie blokuje zasoby z domen trzecich i pozwala selektywnie odblokowywać potrzebne elementy. To rozsądny balans między bezpieczeństwem a funkcjonalnością.
Niestandardowe filtry
W „My filters” dodasz własne reguły. Skorzystaj z narzędzia pipety, aby wygenerować selektor, a następnie dopracuj go ręcznie w edytorze.
Implementacja na różnych platformach
Polskie filtry w uBlock Origin działają na desktopie i mobilnie. Poniżej zestawienie możliwości na Androidzie:
| Platforma/przeglądarka | Wsparcie rozszerzeń | Instalacja uBO/filtrów | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Firefox na Androidzie | Tak (oficjalnie) | Dodatki → uBlock Origin → dodaj polskie listy w „Niestandardowe” | Preferowane rozwiązanie na mobile |
| Kiwi / Lemur (Chromium) | Tak (nieoficjalnie) | Chrome Web Store → uBO → konfiguracja jak na desktopie | Możliwe ograniczenia zgodne z MV3 |
| Edge Canary | Tak, po włączeniu flag | Włącz „Android Extensions” w edge://flags, potem dodaj uBO |
Wersja eksperymentalna |
| AdGuard (aplikacja) | Nie dotyczy (aplikacja natywna) | Ustawienia → Blokowanie treści → Filtry → wybierz polskie listy | Zainstaluj certyfikat HTTPS dla pełnej skuteczności |
Wyzwania Manifestu V3 i przyszłość blokowania reklam
Manifest V3 w Chrome ogranicza sposób przechwytywania i modyfikowania ruchu (API declarativeNetRequest zamiast elastycznego webRequest), co wpływa na możliwości zaawansowanych blokerów.
Jeśli zauważysz spadek skuteczności polskich filtrów w Chrome/Chromium, rozważ:
- Firefox – pełna funkcjonalność uBlock Origin i polskich list;
- przeglądarki alternatywne – Brave, Arc, Opera, gdzie MV3 bywa mniej restrykcyjny;
- uBlock Origin Lite – zgodny z MV3, choć z mniejszą elastycznością.
Rozwiązywanie problemów i utrzymanie
Identyfikowanie problemów z filtrami
Gdy strona ładuje się nieprawidłowo, często winny jest konflikt reguł. Postępuj według poniższych kroków:
- sprawdź kartę „Network” w narzędziach deweloperskich (F12), aby zobaczyć, co jest blokowane;
- tymczasowo wyłącz podejrzaną listę lub regułę i odśwież stronę, by potwierdzić źródło problemu;
- zgłoś błąd w GitHub Issues danego projektu, dołączając URL i zrzuty ekranu.
Aktualizacja filtrów
Regularnie odświeżaj listy: kliknij „Update now” w uBO lub polegaj na opcji Auto-update filter lists. Świeże aktualizacje zawierają poprawki pod bieżące kampanie nadużyć.
Zgłaszanie problemów
Dokładny opis, zrzuty ekranu i link do strony przyspieszają reakcję utrzymujących. Zespoły projektów zazwyczaj reagują szybko i publikują poprawki.
Zaawansowane techniczne aspekty polskich filtrów
Składnia filtrów
Polskie listy wykorzystują składnię ABP z rozszerzeniami uBO. Najważniejsze typy reguł to:
- dopasowania domen i adresów – np.
||example.com^blokuje całe domeny i subdomeny; - wyrażenia regularne – np.
/ad.*banner/dla elastycznego dopasowania wzorców; - filtry kosmetyczne CSS – np.
##.advertisementdo ukrywania elementów; - proceduralne filtry kosmetyczne – np.
##.ad:if(text:/sponsored/i)dla kontekstowego usuwania treści.
Reguły są tworzone pod specyfikę polskich serwisów (np. Grupa WP), gdzie często stosuje się proceduralne filtry kosmetyczne w oparciu o treść i strukturę DOM.